Ontgroening
is een recht, betoogde Margriet Oostveen in De Volkskrant (30-9), mits binnen
grenzen van integriteit en respect uitgevoerd. Maar ik vraag mij af: wat doet zo’n
ontgroeningsritueel met mensen die dit ondergaan? Wat is het doel ervan? Het
lijkt een initiatierite, waarbij de nieuwkomers moeten leren kwetsbaarheden uit
te schakelen door een innerlijke grens te overschrijden. Daarna horen ze bij de
dominante groep, waarin ze ook in staat zijn tot wreedheden. De ontgroening
moet een bepaalde gedragscultuur verinnerlijken.
Als
een ontgroeningsritueel menselijk gezien grensoverschrijdend is, is dat ondermijnend
voor de waarden in de maatschappij als geheel. Wreedheden komen als een
boemerang terug de maatschappij in. Zijn die grenzen van integriteit en respect
waar Oostveen het over heeft wel helder te trekken?
Ik
heb grote vraagtekens bij ontgroeningspraktijken, gezien de aard ervan en de posities
die deze mensen in de maatschappij gaan innemen; zie de bankencrisis. Studentenverenigingen
zouden zichzelf eens op hun kop moeten krabben: waar zijn ze mee bezig?
Hopelijk leidt bezinning tot andere vormen van inwijding.
Openheid
Om
deze bezinning te stimuleren lijkt het me zinvol als deze (ex-)studenten in hun
rijke, gesloten klasse weten hoe er in andere kringen over studentcorpora en
ontgroeningsrituelen gedacht wordt. Hopelijk zorgt dat voor bescheidenheid,
openheid, dialoog en verbinding met de rest van de samenleving. Op facebook
plaatste ik naar aanleiding van Oostveens stuk een post waarin ik vroeg hoe
mijn kennissen (1988 contacten) aankijken tegen doel en middel van
ontgroeningen. Het zit ze niet lekker. Vele oordelen buitelden over elkaar
heen, vaak vol walging jegens deze elite. Ik houd niet van oordelen, maar in
dit geval kan een spiegel geen kwaad: bezinning!
Enkele
quotes: ‘Ontgroening binnen grenzen van integriteit en respect is een
contradictio in terminis, om het maar even corpsballerig te formuleren.’ ‘Een
selectiemiddel om de meest rotte peren zo hoog mogelijk door te laten groeien
in het smerige elitesysteem.’ ‘Cultus van uitsluiting: alleen degenen die de
rites de passage hebben doorstaan zullen bij de nieuwe elite horen. Zwijgen op
straffe van hoge geldboetes, of nog erger: buitensluiting.’ ‘Een manier om binding
te creƫren, zodat iedereen elkaar steunt binnen de groep, waarbij je
beoordelingsvermogen wordt uitgeschakeld. Ons kent ons, ons steunt ons. Heb je
de ontgroening niet meegemaakt, dan kun je slachtoffer worden van de 'saamhorigheid'
van de ontgroenden.’
Verder
nog wat losse kreten: ‘Prehistorisch, sadistisch,
kwaadaardig, elitair, achterlijk, onvoorstelbaar plat, intimiderend
gedrag. Verwerpelijk gedoe, een cultuur van
onderwerping en vernedering, machtswellust, machtsvertoon, brengt het
slechtste in de mens naar boven, een gebrek aan eigenwaarde, bralapen, een
erbarmelijk gebrek aan innerlijke beschaving.’
Begrip
was er ook: ‘Het lijkt op inwijdingsrituelen bij allerlei verenigingen en
andere groepen (zoals sportverenigingen, kerkgenootschappen, herenclubs, leger,
padvinderij), met als doel het versterken van het wij-gevoel. Daarmee wordt het
begrijpelijk vanuit sociologisch gezichtspunt, maar een vast ritueel is iets
totaal anders dan een niet aan regels of fatsoensnormen gebonden ontgroening.’
Wantrouwen
Veel
vertrouwen in de toekomstige afgestudeerden van studentencorpora hebben mijn
kennissen niet: ‘Een netwerksysteem voor hen die zich boven de rest van de
wereld stelt.’ ‘Homo Dominans’. ‘Sektes.’ ‘Deze onontwikkelde mensen gaan veel
bepalen in onze samenleving wat een rem zet op de ontwikkeling van de mens als
soort.’ ‘Zorgwekkend, dat er vanuit die kringen toekomstige rechters en
advocaten voorkomen.’ ‘Kweekvijver voor het old boys/girls network met geheimhoudingsplicht
om boven de wet te kunnen staan, zolang je maar voor je fouten (letterlijk)
betaalt. De les is: als je maar genoeg geld hebt, kun je alles afkopen en zo
verandert er nooit wat in de wereld.’ ‘Levenslange vriendschappen worden daar
gesmeed, later terug te vinden aan de top van bedrijven, politiek,
overheidsinstellingen. Eerst moet je bewijzen dat je tegen een stootje kan, je
mond kan houden over mistoestanden, pijn en vernedering kan verbijten ten
behoeve van het hogere doel.’ ‘Hopelijk gaan er mensen uit de school klappen en
heeft onze samenleving voldoende ethisch vermogen, waardoor deze creeps niet
meer in leidende posities komen.’
Daar
sluit ik mij bij aan. Elite hoort verantwoordelijkheid te kunnen dragen, dus
over menselijkheid en empathie te beschikken en hoort altijd kritisch te zijn
tegenover gangbare praktijken. Een echte leider durft zelf na te denken en dat
lijk je niet te leren op een studentencorps, maar juist af te leren.
‘Onze
cultuur is beter dan andere’, sprak minister Schipper laatst. Ik ben er
dikwijls helaas niet trots op.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten