dinsdag 29 november 2016

Wat schuilt onder het boerkaverbod?


Een beladen onderwerp, met vele kantjes: het verbod op gezichtsbedekkende kleding in publieke ruimtes. Het moet nu nog door de Eerste Kamer, dus er is tijd voor bezinning, want er spelen onheldere motieven mee. Een wet moet niet ingegeven worden door emotionele triggers.

Is dat verbod (feitelijk vooral een boerkaverbod) een vorm van moslims pesten, of een poging tot integratie-bevordering? Is het een stimulans voor vrouwenemancipatie, of een vorm van vrouwenonderdrukking, want vrijheidsbeperkend? Zijn de bivakmuts en de integraalhelm erbij gesleept om het verbod op boerka’s meer rechtvaardiging te geven? Ik heb nog nooit een man met een integraalhelm op door de supermarkt zien lopen. Is het puur bedoeld als veiligheidsmaatregel? Onder een boerka kan een kleine man verstopt zitten, of een vrouw met een bomgordel. Veiligheid is voor mij het enige argument om dit wettelijk te willen regelen. Al die andere motieven zijn kwesties van de dialoog aangaan, respectvol benaderen van andere gebruiken en eerlijk onderzoeken van motieven.

Deze hele discussie doet mij beseffen hoeveel er veranderd is voor vrouwen in twee generaties. Mijn moeder leefde onder strenge katholieke leefregels: niet werken, baren voor de Paus, dienen…, ik heb alle vrijheid van de wereld. Onder invloed van de welvaartsgolf en de sociaal-maatschappelijke veranderingen is in korte tijd het leven voor vrouwen fundamenteel veranderd. Zijn we dat vergeten? Ik wil graag vertrouwen op de kracht van onze cultuur en zonder dwang komen tot assimilatie, waarbij we geduld moeten hebben.

Essentieel is dat we beseffen hoe groepscultuur werkt. Mensen behoren tot een culturele groep en iedere afwijking van de regels van die groep leidt tot onveiligheid: mogelijk word je uit de groep gestoten. Daarom moeten veranderingen geleidelijk gaan en niet onder dwang van wettelijke regels. Als mensen niet uit zichzelf mee willen werken leidt dat tot verharding, strijd en illegaliteit. Waarschijnlijk worden vrouwen die voor hun geloof in een boerka lopen in de toekomst gedwongen thuis te blijven, zijn we nog verder van huis als het gaat om integratie. Mocht er sprake zijn van huiselijk geweld, dan zijn die vrouwen niet te bereiken. We kunnen beter zorgen dat ze zich in het maatschappelijk verkeer kunnen begeven en er goede opvang is, waar ze van weten, zoals Blijf van m’n lijf-huizen.

Waarom hebben we zo’n moeite met het accepteren van hoofddoeken en vooral boerka’s? Ik had aanvankelijk de aandrang om die doeken van de hoofden van vooral jonge meisjes af te trekken. Vrouwen die geheel bedekt zijn met doeken wekten bij mij irritatie: we zitten hier niet in de woestijn, waar bedekkende kleding nuttig is tegen rondwaaiend zand! Waar komt die irritatie vandaan? Die doeken scheppen voor mij een grote afstand, het maakt contact ongemakkelijk, ik ervaar geen gemeenschappelijkheid en daardoor verstoort het de harmonie. Bovendien ervaar ik, als vrijgevochten vrouw, de onderwerping aan religieuze regels pijnlijk.


Tegenwoordig kijk ik door hoofddoeken heen en maak ik juist contact. In mijn ogen blijft elke hoofddoek een vorm van vrouwenonderdrukking, maar ik heb besloten het te laten. Voor moslimvrouwen is het dragen van doeken een keuze voor een identiteit, die past binnen hun culturele normen. Als ze met mij willen samenwerken aan een wereld die voor vrouwen meer vrijheid bevat, dan doe ik mee.

Als ik kijk naar de vele moslimmeisjes, die het zo goed doen in het onderwijs, dan heb ik vertrouwen dat met geduld en contact er een vanzelfsprekende assimilatie op gang komt. Wellicht nooit helemaal, dan moeten we dat accepteren. Je ziet dat mensen die leven in een vreemde cultuur, ook Nederlanders in den vreemde, juist langer aan hun eigen gebruiken en gewoontes vasthouden, dan mensen die in hun eigen cultuur met elkaar veranderingen ondergaan.


En kijk nogmaals naar onze cultuur, waarin in twee generaties zoveel veranderd is. Ik kreeg op de kleuterschool nog les van nonnen, in uniforme lichaams- en haarbedekkende kleding! Daarbij stilstaan kan helpen om geduld te hebben.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten